Psychoterapia Napadów Paniki

2024 Autor: Harry Day | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 15:52

To, co dziś nazywa się terminem „ataki paniki”, jeszcze kilka lat temu nosiło lepiej znane Wam „nazwy” – dystonia wegetatywno-naczyniowa z przebiegiem kryzysowym, kardioneuroza, dystonia neurokrążeniowa. Znajome słowa? Wcześniej były wymieniane jako choroby przewlekłe i nie można ich było całkowicie wyleczyć. I dlaczego? Ponieważ lekarze nie mogli znaleźć prawdziwych organicznych przyczyn tej choroby.

Stosunkowo niedawno ten temat zaczął być intensywnie badany przez psychoterapeutów w wyniku doświadczenia i utrwalenia w nim jednostki w określonym momencie życia. To zasadniczo zmieniło kliniczny obraz diagnozowania i leczenia napadów paniki.

W tym artykule przedstawię Wam pokrótce istotę ataków paniki w różnych podejściach i technikach, a na koniec przedstawię własny punkt widzenia, na podstawie którego pracuję z tym problemem.

Jak rozpoznać ataki paniki?

ICD-10 oferuje listę „obowiązkowych” objawów, na podstawie których stawia się diagnozę.

Aby z przekonaniem mówić o lęku napadowym, osoba musi regularnie obserwować co najmniej 4 z następujących objawów:

1. Tachykardia (kołatanie serca);
2. Zwiększona potliwość;
3. Dreszcze;
4. Uczucie drżenia wewnętrznego i drżenia utrwalonego zewnętrznie (drżenie kończyn);
5. duszność, uczucie ostrej duszności;
6. Dyskomfort i ból w okolicy serca i/lub wzdłuż całej lewej strony klatki piersiowej;
7. Derealizacja - nagłe poczucie nierealności otaczającego świata;
8. Depersonalizacja - uczucie obserwowania siebie jakby z zewnątrz;
9. Strach przed utratą umysłu lub utratą kontroli nad swoimi działaniami, myślami i uczuciami;
10. Strach przed śmiercią;
11. Mrowienie, drętwienie, ucisk wewnętrzny w kończynach;
12. Zaburzenia snu, takie jak bezsenność;
13. Zamieszanie myśli.

Objawy zaznaczone na czerwono są niezbędnymi towarzyszami ataków paniki. Jeśli zauważysz u siebie kombinację tych objawów, możesz skonsultować się z psychoterapeutą, aby zrozumieć naturę tego stanu i pozbyć się go.

Przyczyny ataków paniki

Różne podejścia skupiają się na różnych mechanizmach, z których każdy jest na swój sposób właściwy i ma swoje miejsce. Wiedząc, na czym koncentruje się każde podejście, możesz znaleźć psychoterapeutę o odpowiednim kierunku.

Proponuję krótką wycieczkę po widokach głównych kierunków:

CBT (terapia poznawczo-behawioralna)

Ten kierunek jest uznawany za najskuteczniejszy w uczeniu pacjenta radzenia sobie z atakami ataków paniki. CBT postrzega ataki paniki jako konsekwencję poważnych, katastroficznych fantazji danej osoby bez żadnego precedensu.

Teoria behawioralna postrzega osobę poddaną tym atakom jako bardzo wrażliwe, somatyzujące doświadczenia. Oznacza to, że stan psychiczny jest przenoszony na doznania cielesne i jest przez nie wzmacniany.

Teoria poznawcza traktuje przyczynę ataków paniki jako błędną interpretację własnych uczuć (jako niosące zagrożenie życia).

Terapia psychodynamiczna (psychoanaliza i jej odmiany)

Zwolennicy nauk wielkiego Zygmunta Freuda uważają strach i jego skrajną surowość – atak paniki – za zewnętrzną manifestację najsilniejszego konfliktu intrapersonalnego. W szczególności Z. Freud mówił o konflikcie między moralnością a tłumionymi popędami.

Bardziej współcześni psychoanalitycy rozszerzyli to na konflikt potrzeb i uczuć. Na przykład raz stłumiony strach, poczucie winy, agresja, które sprzeciwiają się postawom i wychowaniu, mogą powodować lęk, który później staje się lękiem napadowym.

Analiza Transakcyjna (w której pracuję)

Kierunek ten traktuje osobowość jako trójjedyną strukturę tzw. stany ego. Są to stany ego Dziecka, Rodzica i Dorosłego. Dziecko to własne doświadczenie w dzieciństwie człowieka wraz ze wszystkimi towarzyszącymi mu emocjami, uczuciami i przeżyciami.

Ataki paniki są fiksacją osobowości w wysoce traumatycznym przeżyciu Dziecka. Kiedy pojawia się sytuacja wyzwalająca, dana osoba może „wpaść” w stan dziecinny i zareagować w sposób, który był istotny w tym wieku w tych traumatycznych warunkach.

Terapia ogólnoustrojowa

W tym przypadku mamy do czynienia z atakami paniki w wyniku naruszenia interakcji w rodzinie. Nie jest to więc choroba ludzka, lecz rodzinna. W ten sposób wychodzi wewnętrzne napięcie generowane przez niezgodę w relacjach.

Psychoterapia całej rodziny musi być włączona do metod korekcyjnych.

Terapia Gestalt

Metoda ta ma na celu pracę ze stanami emocjonalnymi, potrzebami i pragnieniami. Blokowanie potrzeb i pragnień może prowadzić do nagromadzenia uczucia niezadowolenia, co z kolei prowadzi do ataku paniki.

Co się dzieje na poziomie fizjologicznym?

Fizjologia to rozumienie funkcjonowania organizmu w normalnych lub nietypowych warunkach. Zrozumienie fizjologii ataków paniki jest bardzo ważne, aby nie lekceważyć znaczenia problemu, ale w pełni go zrozumieć.

Istnieje kilka gradacja:

• Niepokój (myśli i uczucia niepokoju).
• Aktywacja uwalniania katecholamin (innymi słowy adrenaliny).
• Zwężenie naczyń krwionośnych (mają błonę mięśniową, która kurczy się pod wpływem adrenaliny).
• Zwiększone ciśnienie (w wyniku zwężenia naczyń).
• Tachykardia i przyspieszony oddech (również reakcja na katecholaminy).
• Wzrost ilości czystego tlenu i spadek ilości dwutlenku węgla we krwi.
• Zawroty głowy (występują z powodu wzrostu ilości tlenu i zwiększonego oddychania).
• Dezorientacja w sobie i w przestrzeni (po tym wszystkim naprawdę trudno zachować spokój).

Jak widać system działa „automatycznie”, przy czym tak naprawdę nie ma zagrożenia życia. Ale wyzwalany mechanizm reakcji zwiększa uczucie niepokoju.

Psychoterapia w leczeniu napadów paniki

W sprawie cech i schematów terapii lekowej możesz skontaktować się z neurologiem lub psychiatrą (nie bój się, nie oznacza to, że jesteś chory psychicznie).

Zapraszam do zapoznania się z metodami leczenia lęku napadowego u psychoterapeutów różnych kierunków.

CBT

Ta metoda ma siedmiostopniowy schemat leczenia. Wśród szerokiego arsenału technik najczęściej stosuje się:

• pamiętniki samoobserwacji – zapisy swoich myśli, uczuć, działań w różnych sytuacjach, którym towarzyszy niepokój i drgawki;
• szkolenie w zakresie prawidłowych technik oddychania i technik medytacyjnych;
• trening technik relaksacji mięśni;
• głęboka praca z podstawowymi przyczynami strachu i niepokoju.

Psychoanaliza

Zwykle praca w psychoanalizie jest bardzo głęboka, powiedziałbym nawet, że fundamentalne badanie osobowości i rozpoznanie tych właśnie wewnętrznych konfliktów. Ta terapia daje trwalsze rezultaty, ale trwa dłużej.

Jednak na każdym etapie psychoterapii nastąpią pozytywne zmiany.

Analiza transakcyjna

W tym podejściu terapia będzie się odbywała poprzez głęboką i bardzo staranną pracę nad poszukiwaniem traumatycznej fiksacji w dzieciństwie, identyfikowaniem niezaspokojonych w tym czasie potrzeb, pielęgnowaniem poczucia podstawowego bezpieczeństwa i eliminowaniem „wpadnięcia” w niekontrolowany stan dzieciństwa.

Pod względem czasu trwania praca w AT z napadami paniki również przewyższa CBT, ale podobnie jak psychoanaliza dotyka nie tylko sfery traumy, ale wszystkich sfer życia. Trwałe i głębokie zmiany w życiu wymagają czasu.

Hipnoza

Różne techniki hipnotyczne działają z głębokimi strukturami podświadomości. Hipnoza klasyczna oferuje szereg wskazówek, jak pozbyć się ataków paniki. Łagodniejszy ericksonowski pracuje w sferze konfliktu wewnętrznego.

TOP (podejście zorientowane na ciało)

W tym przypadku terapeuta pracuje z doznaniami cielesnymi i uczy człowieka słyszeć swoje ciało i odpowiadać na jego potrzeby. Stosuje się relaksację Jacobsona (relaksację mięśni) i różne techniki oddechowe.

DPDH (odczulanie i recykling ruchu gałek ocznych)

Bardzo subtelna metoda polegająca na symulowaniu ruchu gałek ocznych podczas snu REM. Ta technika pozwala aktywować naturalne procesy naprawcze psychiczne i ustabilizować stan emocjonalny. Niewielu jest kompetentnych terapeutów tej metody.

Znajomość głównych kierunków może być bardzo skuteczna w leczeniu ataków paniki. Dziś wysokiej jakości i głęboka psychoterapia pozwala całkowicie pozbyć się tego problemu i żyć wysokiej jakości, satysfakcjonującym życiem.

Jeśli chodzi o moje osobiste poglądy na ten problem, to jestem przekonany, że atak paniki jest „wyuczoną” reakcją na poziomie podświadomości. Najprawdopodobniej w niestandardowej sytuacji z wczesnego doświadczenia dziecko uznało reakcję innych jako „moje życie jest w niebezpieczeństwie” i zarejestrowało dla siebie lęk przed śmiercią jako normalną reakcję na takie sytuacje. Oczywiście ważną rolę odgrywa tu genetyka, warunki życia, cechy osobowości, a także niebezpieczeństwo samej sytuacji. Ale moją teorię potwierdza fakt, że nie wszystkie osoby, które doświadczyły niebezpiecznych sytuacji w dzieciństwie, rozwijają lęk napadowy. Jeśli osoby z otoczenia, zwłaszcza osoby znaczące, odpowiednio zareagowały na sytuację, a dziecko nie dorastało w niespokojnej rodzinie, ryzyko rozwoju zaburzenia jest bardzo małe.

Dla Was, drodzy czytelnicy, proponuję wyciągnąć własne wnioski. Jeśli masz ochotę lub potrzebujesz porady na temat napadów paniki od Ciebie lub Twoich bliskich – zarejestruj się!