Błędy W Myśleniu Lub 7 Powszechnych Błędów Poznawczych

2024 Autor: Harry Day | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 15:52

Jest wiele sytuacji, w których ludzkie myślenie systematycznie generuje błędy, prowadzące do błędnych szacunków, wniosków i decyzji. Wynika to z pragnienia mózgu, aby uprościć i skompresować informacje, jeśli są zbyt obszerne lub trudne do zrozumienia.

W obliczu jakichkolwiek nieprzyjemnych skutków sytuacji czasami używamy zwrotów typu: „byłem rozczarowany lub oszukany”, „zdecydowanie, tak powinno być, ale z jakiegoś powodu wyszło inaczej”, „nawet nie będę próbował zmienić to, ponieważ znam wynik”i tak dalej. itp. To właśnie za takimi stwierdzeniami kryją się często myśli automatyczne, powstające w wyniku zniekształceń poznawczych, czyli takich błędów myślenia, które powstają pod wpływem doświadczenia.

Naukowcy opisali już i eksperymentalnie udowodnili dużą liczbę takich zniekształceń poznawczych, ale w tym i kolejnym artykule chciałbym pokrótce poruszyć właśnie te zniekształcenia, których znaczenie jest znane i rozumiane przez wszystkich, nawet z codziennych wypowiedzi i aforyzmy. Jednocześnie nawet wiedza o takich błędach myślenia nie ratuje przed ich konsekwencjami i często psuje ludziom życie.

Zacznę od takiego efektu, którego znaczenie jest dla mnie osobiście bliskie znaczeniu jednostki frazeologicznej „nie oceniaj książki po okładce”, a mianowicie: efekt halo lub efekt halo.

Przejawia się to błędem w ocenie innej osoby lub zjawiska, ponieważ ogólne wrażenie powstaje nie z przyczyn obiektywnych, ale z powodu pewnych szczególnych osobliwości. Jako uogólniony przykład możemy podać sytuację, w której oczy nieznajomego są nieco podobne do oczu, powiedzmy, troskliwego ojca. I już z tego powodu takie cechy, jak życzliwość, umiejętność dbania, niezawodność można nierozsądnie przypisać nieznajomemu, a zatem mogą pojawić się pewne oczekiwania od tej osoby, chociaż on sam nie mógł podać dla nich żadnego powodu.

Nie da się ubezpieczyć się przed wystąpieniem efektu aureoli, bo nie da się uciec od sądów wartościujących przy pierwszym wrażeniu, ale można zminimalizować konsekwencje tego zjawiska. W tym celu odpowiednia jest umiejętność nie bycia osobą wyjątkowo kategoryczną, aby nie dzielić wszystkiego na czarno-białe, dobre i złe, ale rozpoznać obecność półtonów, dzięki czemu będzie można wyciągnąć bardziej obiektywne wnioski i nie dostosowywać ich do początkowego wrażenia. Postaraj się zobaczyć dynamikę rozwoju wydarzeń, a następnie dokonaj oceny.

Stare powiedzenie „jeśli nie spróbujesz, nie będziesz wiedział” jest rozwiązaniem następującego błędu poznawczego, a mianowicie: uogólnienie szczególnych przypadków.

Ten błąd myślenia wiąże się z tendencją do uogólniania bez powodu, przechodzenia od szczegółu do ogółu. Innymi słowy, na podstawie jakichkolwiek szczególnych cech lub, powiedzmy, odosobnionych przypadków, osoba wyciąga kategoryczne wnioski dotyczące predeterminacji i nie dopuszcza możliwości innych różnych opcji. Poza tym skłonność do ufania własnemu doświadczeniu bardziej niż przypuszczenie, że te same statystyki odgrywają znaczącą rolę w tym obciążeniu. Na przykład, jeśli dana osoba doświadczyła zdrady w jednym związku, może w utajeniu oczekiwać tego w nowych, okazując swoją nieufność i próbując kontrolować życie innego. Innym przykładem może być sytuacja, w której osoba jest pewna, że nie podoła zadaniu, jeśli coś podobnego mu się nie udało. Całkowicie ignorując fakty, że w tej chwili ma wszystko, czego potrzebuje, aby osiągnąć swój cel.

Możesz próbować walczyć z tym zjawiskiem racjonalnie, sortując wszystkie dostępne informacje i szukając brakujących informacji, aby znaleźć rzeczywiste podobieństwa z poprzednim doświadczeniem, ale być w stanie wpływać na nie i znajdować różnice, które w każdym razie pokażą to przyszłe doświadczenie może być inny…

Zgodność zewnętrzna reprezentuje gotowość osoby do zmiany opinii, ocen, zachowania pod rzeczywistą, a czasem wyimaginowaną presją innej osoby lub grupy ludzi. Oznacza to, że „standardy” innych są akceptowane bez poddawania ich krytycznej analizie. To podporządkowanie się opiniom innych wiąże się z próbą uniknięcia cenzury lub zdobycia aprobaty. Myślę, że nie ma sensu podawać przykładów, ponieważ można to opisać po prostu jednym wyrażeniem „stąp na własne gardło”. Według E. Fromma konformizm może pomóc nie odczuwać lęku i samotności, ale odwrotną stroną medalu jest utrata własnego „ja”.

Poziom konformizmu zależy od wielu czynników, przez co trudno znaleźć receptę na pozbycie się. Z jednej strony często zdarza się, że manifestacja odmiennej opinii czy zachowania może być odbierana bardzo agresywnie, dlatego przede wszystkim należy zrozumieć, jak pozostać sobą bez narażania się na niebezpieczeństwo. Z drugiej strony dobrze jest zrozumieć, że powiedzenie „w polu nie jest wojownikiem” ma kontynuację: „w polu nie jest wojownikiem, ale podróżnikiem”, ale czy potrzebujesz „drużyny”, który i w jakim celu należy do Ciebie.

Zdarza się też zgodność wewnętrzna, ale chodzi o coś innego – chodzi o zmianę swojego zdania w związku z faktyczną wewnętrzną akceptacją drugiego, uznaniem go za bardziej rozsądny i obiektywny.

Moim zdaniem ten błąd myślenia jest nieodłączny od większości ludzi i każdego dnia sieje wśród nich rozczarowanie.

Zniekształcenie spowodowane projekcją - to nic innego jak nieświadome przekonanie osoby, że inni ludzie podzielają te same myśli i wartości, że mają te same przekonania i stanowiska w życiu. Na poparcie rozpowszechnienia tego zjawiska pamiętaj, jak często słyszałeś lub sam używałeś jednostki frazeologicznej „Zmierz sam”. Wiele osobistych relacji rozpada się z tego, że ludzie nie mówią sobie nawzajem swoich życiowych celów, nie komunikują priorytetowych wartości, ale mają nadzieję, że są identyczne u partnera. Ale nie tylko w relacjach osobistych, ale także biznesowych, lepiej wyjaśnić te momenty, które nie mają jasnej jasności, bo kto, jeśli nie my sami, musi chronić się przed rozczarowaniem.

Tak łatwo ulec kolejnemu zniekształceniu, którego nazwa nie jest dla wszystkich jasna, bo „widzisz punkcikę w cudzym oku, ale nie zauważasz logu we własnym”.

Podstawowy błąd atrybucji. Atrybucja (od łac. Attributio atrybucja) w psychologii jest definiowana jako subiektywna opinia osoby o przyczynach zachowania innej osoby. A podstawowym błędem atrybucji jest skłonność osoby do wyjaśniania działań innych ludzi ich cechami osobowymi, często nie doceniając lub całkowicie ignorując znaczenie okoliczności zewnętrznych i własnych działań lub zachowań w podobnej sytuacji, dokładnie odwrotnie, częściej tłumaczone są okolicznościami zewnętrznymi z niedopowiedzeniem wpływu cech osobowych. Przykładem może być sytuacja, w której człowiek wyjaśnia, dlaczego nie spełnił, powiedzmy, danej komuś obietnicy. Odpowiedź w stylu „byłem leniwy” wydaje się mało prawdopodobna, najprawdopodobniej opowie o trudnych okolicznościach, na które nie ma wpływu. Ale w przypadku, gdy ktoś inny nie spełni swojej obietnicy, najprawdopodobniej zostanie to uznane za dobrowolne, leniwe lub złe nastawienie.

Ale nie mniej interesujące jest to, że w sytuacjach związanych z sukcesami czy osiągnięciami wszystko dzieje się dokładnie odwrotnie: ich wyniki oceniane są jako słusznie zasłużone, a inne jako szczęście towarzyszące życiu.

Możesz uchronić się przed wpływem tego przebiegłego wypaczenia, pozwalając innym wyjaśnić, zanim im przypiszesz etykietę. I pamiętaj, że na twoją samoocenę znacznie lepiej wpływa próba osiągnięcia swoich celów i rezultatów własnych działań, niż szukanie zewnętrznych powodów, dla których cię nie satysfakcjonują.

„Świat jest niebezpieczny nie dlatego, że niektórzy ludzie czynią zło, ale dlatego, że niektórzy to widzą i nic nie robią” słowa należące do A. Einsteina w pełni oddają sens poniższego wypaczenia.

Niedocenianie bezczynności - To zniekształcenie wiąże się z tendencją ludzi do niedoceniania konsekwencji bezczynności. Mówiąc najprościej, wybierając między działaniem a bezczynnością, co może prowadzić do podobnego negatywnego wyniku, dana osoba chętniej wybierze drugą opcję. Z jednej strony łatwo jest zrozumieć taką strategię: na każdą krytykę z zewnątrz w przypadku braku aktywności zawsze można odpowiedzieć „Mam z tym coś wspólnego? Wszystko wydarzyło się samo.” Z drugiej strony w ten sposób człowiek może pozbawić się szansy wpływania na zmianę wyniku na lepsze. I jasne jest, że obawy przed wzięciem odpowiedzialności za czyny są wielkie, ale możesz spróbować przeanalizować, co i jak można zrobić, aby nie narażać się na realne niebezpieczeństwo, tylko wyrzucić wyobrażenie.

Kunktatorstwo (z ang. „opóźnienie, odroczenie”) lub efekt zaostrzenia. Polega na tendencji do ciągłego odkładania wcześniej zaplanowanych zadań lub planów na później, nawet jeśli są one bardzo ważne. Takie odroczenie różni się od lenistwa tym, że osoba zdaje sobie sprawę z wagi przeniesionego i z tego powodu doświadcza lęku i innych negatywnych doświadczeń. A instrukcje B. Franklina „Nie odkładaj do jutra tego, co możesz zrobić dzisiaj”, niestety nie zawsze mogą pomóc wyjść ze stanu prokrastynacji.

Możesz spróbować skorzystać z następującego schematu:

- przeanalizuj znaczenie zadania dla Ciebie;

- spróbuj znaleźć najbardziej akceptowalny przebieg wykonania, być może dzieląc zadanie na podzadania, wyjdzie, aby uzyskać przyjemne wrażenia z małych, ale osiągnięć.

- staraj się kontrolować swoją impulsywność, która przyczynia się do prokrastynacji.

- zważ wartość dla siebie wyniku, który chcesz uzyskać.

Nie stawiaj sobie za cel wykorzenienia prokrastynacji ze swojego życia, ściganie ognistego ptaka i ciągłe panowanie nad sobą nie jest drogą do szczęścia.

Niestety, nieuleganie w ogóle zniekształceniom poznawczym jest mało prawdopodobne, ponieważ jest ich wiele i powstają mimowolnie, ale próba prześledzenia obecności i konsekwencji jest całkiem realna, aby móc nad nimi zapanować. Zgodnie z zasadą: „poznawalny oznacza uzbrojony”.

Mam nadzieję, że po przeczytaniu o tych zniekształceniach, jakby z zewnątrz, ktoś będzie w stanie czegoś w porę uniknąć, ktoś coś osiągnie lub na coś wpłynie, a nie tylko przeanalizuje po fakcie, dlaczego mogło dojść do nieprzyjemnego wyniku.